Бұл мақалада қазіргі қазақ поэзиясының жас өкілі болып табылатын «Торғайлық ақын» Саят Әбеновтің шығармашылығы жан-жақты талданды. Зерттеушілер Саят Әбеновтің шығармашылығына көп қалам тарта қоймаса да, ақын өлеңдері халық арасына әлеуметтік желі арқылы кең таралды. Мақалада ақынның заман ағымын тиек еткен өлеңдерінің тақырыптық- идеялық ерекшелігі сөз етілді. Саят Әбенов шығармашылығы жастар тынысымен үндес тауып, өскелең ұрпаққа ғибрат беретіні көрсетілді. Саят Әбенов шығармашылығы қазақ поэзиясының діңгегі болып табылатын Бұқар жырау, Абай, Шәкәрімдердің және Мағжан Жұмабаев, Мұқағали Мақатаев, Міржақып Дулатов шығармашылығынан сусындап, қазіргі заманның өткір саяси-әлеуметтік мәселелерін сол сарында қозғайды. Ақынның лирикалық өлеңдеріндегі ұлттық-эстетикалық ерекшеліктер мен оның поэзиядағы көрінісі ашылған. Осы ретте, ақын өлеңдері жанр бойынша топтастырылды, әр жанрға тиесілі бірнеше өлең мысалға алынып, тереңірек талданды. Талдау өлең мазмұны мен стилистикасы тұрғысында жүргізілді. Жанр бойынша топтастыру – ақын өлеңдерінің сан алуандығын танытты. Соның негізінде, Саят Әбеновтің ақындық позициясы халық позициясының айнасы болып табылатыны айқындалды.

https://doi.org/10.48081/KGOR8009

2020

Выпуск 3

Мақалада жаңа әліпби негізіндегі қазақ тілі емлесінің ережелеріндегі біріккен сөздердің жазылуын қарастырады. Латын негізді жаңа әліпби бойынша қазақ тілінің орфографиялық нормаларын тұрақтандыратын, дұрыс жазу мәдениетін қалыптастыратын басты нормативті қағидалар болып саналады. Сөздерді бірге не бөлек жазудың жазу тарихы басталғаннан бергі қиындығы бар екендігі мәлім. Біріккен, кіріккен сөздердің емле ережесіндегі жазылу ерекшеліктері мен кейбір қиыншылық тудыратын мәселелері сөз болады. Қазақ тілінің сөзжасамына орыс тілінен калькалау арқылы алынған сөздер біршама өзгеріс енгізгені белгілі. Мысалы, «аралық» сөзі орыс тілінен «меж, между» деген тұлғаларымен аударылған терминдерде көптеп кездесіп, бірге жазылатын болды.

https://doi.org/10.48081/BMQM2177

2020

Выпуск 3

Мақалада «Тіршілік көзі – су нысаны» атаулары мазмұнындағы ұлттық дүниетанымдық ақпарат жайында сөз болады. Жер-су атауларының мол қабаты – су нысаны жағдайында белгілі сөздер қайтадан жаңа атаулар жасауға жол ашады, оның бастапқы атаумен белгілі байланысы және жаңа атау жасауда лексикалық бірліктері қарастырылады. Су – тіршілік көзі», сондықтан болар қазіргі күні мағынасы көмескіленіп кеткен атаулардың төркінін «індетіп» зерттегенде, оның сумен байланысы анықталады. Су нысаны атаулары: өзен-көлдер, бастау-бұлақтар өзіндік ерекшеліктеріне, яғни түр-түсіне, суының дәміне, көлемі мен тереңдігіне, айналасындағы өсімдік пен жан-жануарлар дүниесіне, сан-мөлшеріне, халықтың наным-сеніміне, діни және мифтік көзқарастарына, географиялық орнына т.б. көптеген белгілеріне байланысты таңбаланып, атауға ие болады.

https://doi.org/10.48081/AXAC3818

2020

Выпуск 3

Мақалада латын графикасына өту жағдайындағы кірме сөздердің орфографиялануы жайында сөз болады. Қазақ әліпбиін латыннегізді графикаға көшіруде қазақ жазуында ұлттық тілдің ерекшеліктері мен заңдылықтарының айқын көрініс табуына, тілдің дыбыстық қор әлеуетінің қамтылуына айрықша назар аударылады. Кирилл әріптерін жаңа әліпби бойынша қазақтың айтылым заңдылығына сәйкес икемдеп жазу қазақ тілінің табиғи қалпын сақтауға мүмкіндік береді. Шеттілдік сөздерді өзіміздің дыбыстық жүйемен, өзіміздің жазба тіл жүйесімен тілімізге сіңіру, игеру арқылы ұлттық болмысымызды сақтаймыз. Бұл орайда жаңа әліпбиді үйренудің де, өз дәрежесінде үйретудің де маңызы өте зор.

https://doi.org/10.48081/GLES5779

2020

Выпуск 3

Мақалада Абай Құнанбайұлының «толық адам» тұжырымы ақынның өз өлеңдері мен М. О. Әуезовтің «Абай жолы» романындағы Абай бейнесі арқылы дәйектеген. Абайдың «толық адам» тұжырымындағы негізгі түйінді ойға бүгінгі заман адамы көқарасы тұрғысынан талдап, пікір берілген. Авторлар өз ой- пікірлерін философия мен әдебиеттану бағытында жазылған зерттеулерге сүйеніп дәлелдеген. Романдағы Абай мен өмірдегі ақын тұлғасының бүтіндігі мен тұтас бейнелігі туралы ой саралап, ақын шығармашылығы арқылы нақтылы көрсетеді. Адамзат қоғамындағы заманына лайықты өсу, өркендеумен адам жанының құлдырушылығы да қатар жүреді. Абай Құанабайұлының «толық адам» ұғымының заманымызға лайықты бейнесіне арналған мақалада Абай Құанабайұлының өз түптұлға лирикалық келбеті мен көркем шығармадағы бейнесінің тұтастығына арналған. Абай қарасөздеріндегі адамгершілік ұстанымдарының да ақын лирикалық тұлғасымен ұштасуы және «Абай жолы» роман-эпопеясындағы бейнедегі философиялық иірім де біршама талданған. Мақаладағы «хәл бүтіндігі» деген айдар арқылы берілген талдаулар де қазіргі қазақ қоғамындағы адамгершілік туралы сөз болады. Адамның ішкі әлемінің толықтығы, материалдық жағынан толықтығы бүтін адам бейнесін келтіруі керек екеніне назар аудартады. Рухани бүтіндіктің бастауы адамның ішкі жандүниесіндегі толығумен келетінін Абай Құнанбайұлының шығармашылығы мен ол туралы жазылған көркем туынды арқылы ашып көрсетеді.

https://doi.org/10.48081/EJSK9532

2020

Выпуск 3

Мақалада Э. Хемингуэйдің «Қару-жарақпен қоштасу!» және «Фиеста» романдарындағы экзистенциализм туралы қарастырылған. ХХ ғасырдың бірінші жартысындағы бұл құбылыстың танымал болуы оның бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде және одан кейінгі кезеңде қарапайым адамдардың күнделікті тіршілігі және тұрмыстық санасына жақын болуымен түсіндіріледі. Мақалада Э. Хемингуэй шығармасының кейіпкерлеріне ерекше назар аударылды, себебі, олардың дүниетанымы сол кездегі әлеуметтік тәжірибемен байланысты болды, себебі олар сол кездегі соғыс пен фашизмнің салдарынан өмірге деген көзқарастары өзгерген.Сонымен қатар, мақалада кейіпкерлердің өмірді әдеттегідей қабылдаудың орнына, үнемі дұшпандық және немқұрайлылықпен күресетін өмірлік мәселелері туралы айтылады.

https://doi.org/10.48081/TDQJ4876

2020

Выпуск 3

Статья выполнена при поддержке гранта МОН РК, проект AP08053314 «Проблема формирования ценностной национальной картины мира в условиях модернизации общества и государства (на материале казахстанского обыденного политического дискурса)», № 607 от 19.08.2019 г. Целью данной работы является анализ отечественных и зарубежных ученых исследовавших понятия «дискурс», «политический дискурс», «казахстанский политический дискурс». Были рассмотрены лингвистические и грамматические особенности понятий «текст» и «дискурс». Даны общие понятия для лингвоперсонологии, лингвоаксиологии, лингвокультурологии, интернет-лингвистики. Определяется важность расширения и продвижения в развитии концептуальных направлений в рамках политической лингвистики, лингвокультурологии, на материале казахстанского обыденного политического дискурса оказывающее большее действие на сознание народа. Большинство населения не знакомо с иностранными терминами. Поэтому есть необходимость ознакомить население с редко употребляемыми терминами и со словами, которые приобрели новое значение в казахстанском политическом дискурсе

https://doi.org/10.48081/RBVY3024

2020

Выпуск 3

Мақалада естеліктерді тек тарихи және әдеби жағынан ғана емес, лингвистикалық тұрғыдан да зерттеудің маңыздылығы айтылады. Өйткені естелік тілін зерттеу барысында тілдік бірліктердің түрлері, қызметі мен жұмсалу ерекшеліктері зерттеліп, автордың стилдік сөзқолданысы анықталады. Осы бағытта Мұстафа Шоқайдың «1917 жыл естеліктерінен үзінділер» атты еңбегіне лингвистикалық талдау жасалады. Алдымен естелік мәтінінде жиі кездесетін антропоним, этноним, топоним және эргонимдер талдауға түседі. Одан соң естеліктегі кірме сөздер, көнерген сөздер, атаулық мағынадағы сөздер мен сөз тіркестері, фразеологизмдер мен мақал-мәтелдер, эпитеттік, синонимдік, антонимдік сөзқолданыстар, сондай-ақ кейбір морфологиялық тұлғалар және синтаксистік құрылымдардың стилдік ерекшеліктері жеке-жеке қарастырылады. Қорытындысында қазақ эмигранттары естеліктерін лингвистикалық тұрғыдан жан-жақты зерттеп талдаудың мәні зор деген тұжырым жасалады.

https://doi.org/10.48081/FHJP8596

2020

Выпуск 3

В статье рассматриваются вопросы, связанные с обучением языку, в том числе русскому языку и литературе в контексте обновленного содержания образования в Республике Казахстан. Авторы считают главным в обучении языку в школе способность и готовность осуществлять иноязычное межличностное и межкультурное общение с носителями языка в заданных программой пределах. Авторами отмечается важность и необходимость обучения языку на принципах коммуникативности. Владение системой коммуникативной компетенции помогает обучающимся успешно выполнять свои учебные функции. Условием осуществления основных функций коммуникативной компетенции является процесс развития коммуникативной языковой компетенции. Для формирования коммуникативной компетенции отмечается необходимость использования коммуникативных упражнений при обучении языку. Учителю необходимо обратить внимание на творческие упражнения, обеспечивающие формирование речевых умений и высокий уровень практического владения языком. Проведенный анализ творческих упражнений в школьных учебниках русского, казахского, английского языков показывает их наличие и достаточное количество, что в той или иной мере дает возможность учителю развивать и совершенствовать творческие навыки и умения обучающихся. При этом ядром системы исследуемых упражнений являются упражнения на основе текста с предтекстовыми и послетекстовыми заданиями.

https://doi.org/10.48081/UGOI9061

2020

Выпуск 3

The given article considers the relevance of the English language and the level of its functioning as an academic lingua franca in Kazakhstani periodicals. Authors particularly dwell on English language articles published in scientific and methodical journal Eurasian Journal of Philology: Science and Education recommended by the Committee for Control of Education and Science of the Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan (CCES MES RK) in the period from 2010 to 2019 years. Due to the quantitative method, the high tendency of publishing English language articles has been identified in the journal Eurasian Journal of Philology: Science and Education. As a result it is evident that in the academic setting English is sharply becoming the lingua franca as a means of exchanging scientific data and fixing the main results of research. The largest number of English-language articles were presented in the section of Linguistics. However, the statistical data enables us to assume the progressive use of English as an academic lingua franca in all areas of philological sciences.

https://doi.org/10.48081/YDZP7278

2020

Выпуск 3