Вестник ToU
Филологическая серия
search Найти
ЛИНГВИСТИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ КАЗАХСТАНСКОГО ПОЛИТИЧЕСКОГО ДИСКУРСА
Аннотация
Статья выполнена при поддержке гранта МОН РК, проект AP08053314 «Проблема формирования ценностной национальной картины мира в условиях модернизации общества и государства (на материале казахстанского обыденного политического дискурса)», № 607 от 19.08.2019 г. Целью данной работы является анализ отечественных и зарубежных ученых исследовавших понятия «дискурс», «политический дискурс», «казахстанский политический дискурс». Были рассмотрены лингвистические и грамматические особенности понятий «текст» и «дискурс». Даны общие понятия для лингвоперсонологии, лингвоаксиологии, лингвокультурологии, интернет-лингвистики. Определяется важность расширения и продвижения в развитии концептуальных направлений в рамках политической лингвистики, лингвокультурологии, на материале казахстанского обыденного политического дискурса оказывающее большее действие на сознание народа. Большинство населения не знакомо с иностранными терминами. Поэтому есть необходимость ознакомить население с редко употребляемыми терминами и со словами, которые приобрели новое значение в казахстанском политическом дискурсе
Автор
А. Ж. Анесова, А. Ж. Сахариева, Г. Ж. Анесова
DOI
https://doi.org/10.48081/RBVY3024
Ключевые слова
дискурс, политический дискурс, коммуникативная компетенция, текст, прагматический аспект, казахстанский политический дискурс
Год
2020
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
МҰСТАФА ШОҚАЙ ЕСТЕЛІГІНІҢ ТІЛДІК ЖӘНЕ СТИЛДІК ЕРЕКШЕЛІГІ
Аннотация
Мақалада естеліктерді тек тарихи және әдеби жағынан ғана емес, лингвистикалық тұрғыдан да зерттеудің маңыздылығы айтылады. Өйткені естелік тілін зерттеу барысында тілдік бірліктердің түрлері, қызметі мен жұмсалу ерекшеліктері зерттеліп, автордың стилдік сөзқолданысы анықталады. Осы бағытта Мұстафа Шоқайдың «1917 жыл естеліктерінен үзінділер» атты еңбегіне лингвистикалық талдау жасалады. Алдымен естелік мәтінінде жиі кездесетін антропоним, этноним, топоним және эргонимдер талдауға түседі. Одан соң естеліктегі кірме сөздер, көнерген сөздер, атаулық мағынадағы сөздер мен сөз тіркестері, фразеологизмдер мен мақал-мәтелдер, эпитеттік, синонимдік, антонимдік сөзқолданыстар, сондай-ақ кейбір морфологиялық тұлғалар және синтаксистік құрылымдардың стилдік ерекшеліктері жеке-жеке қарастырылады. Қорытындысында қазақ эмигранттары естеліктерін лингвистикалық тұрғыдан жан-жақты зерттеп талдаудың мәні зор деген тұжырым жасалады.
Автор
А. М. Абасилов
DOI
https://doi.org/10.48081/FHJP8596
Ключевые слова
ономомастикалық бірліктер, кірме сөз, әлеуметтік- саяси лексика, атау, ұғым
Год
2020
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
О ФОРМИРОВАНИИ КОММУНИКАТИВНОЙ КОМПЕТЕНЦИИ НА ОСНОВЕ ТВОРЧЕСКИХ УПРАЖНЕНИЙ УЧЕБНИКА
Аннотация
В статье рассматриваются вопросы, связанные с обучением языку, в том числе русскому языку и литературе в контексте обновленного содержания образования в Республике Казахстан. Авторы считают главным в обучении языку в школе способность и готовность осуществлять иноязычное межличностное и межкультурное общение с носителями языка в заданных программой пределах. Авторами отмечается важность и необходимость обучения языку на принципах коммуникативности. Владение системой коммуникативной компетенции помогает обучающимся успешно выполнять свои учебные функции. Условием осуществления основных функций коммуникативной компетенции является процесс развития коммуникативной языковой компетенции. Для формирования коммуникативной компетенции отмечается необходимость использования коммуникативных упражнений при обучении языку. Учителю необходимо обратить внимание на творческие упражнения, обеспечивающие формирование речевых умений и высокий уровень практического владения языком. Проведенный анализ творческих упражнений в школьных учебниках русского, казахского, английского языков показывает их наличие и достаточное количество, что в той или иной мере дает возможность учителю развивать и совершенствовать творческие навыки и умения обучающихся. При этом ядром системы исследуемых упражнений являются упражнения на основе текста с предтекстовыми и послетекстовыми заданиями.
Автор
Б. К. Аязбаева, М. К. Серикова, Ж. Н. Рымкулова
DOI
https://doi.org/10.48081/UGOI9061
Ключевые слова
коммуникативная компетенция, творческие упражнения, формирование навыков и умений
Год
2020
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ENGLISH AS AN ACADEMIC LINGUA FRANCA IN PERIODICALS
Аннотация
The given article considers the relevance of the English language and the level of its functioning as an academic lingua franca in Kazakhstani periodicals. Authors particularly dwell on English language articles published in scientific and methodical journal Eurasian Journal of Philology: Science and Education recommended by the Committee for Control of Education and Science of the Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan (CCES MES RK) in the period from 2010 to 2019 years. Due to the quantitative method, the high tendency of publishing English language articles has been identified in the journal Eurasian Journal of Philology: Science and Education. As a result it is evident that in the academic setting English is sharply becoming the lingua franca as a means of exchanging scientific data and fixing the main results of research. The largest number of English-language articles were presented in the section of Linguistics. However, the statistical data enables us to assume the progressive use of English as an academic lingua franca in all areas of philological sciences.
Автор
A. T. Alimbayeva, R. M. Tayeva, Zh. T. Taubayev, M. S. Ongarbayeva, G. K. Dairabekova
DOI
https://doi.org/10.48081/YDZP7278
Ключевые слова
globalization, English language, academic lingua franca, scientific article, periodicals
Год
2020
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
MODERN RESEARCH ISSUES OF RELATIVE SYNTAGMAS IN LINGUISTICS OF THE KAZAKH AND ENGLISH LANGUAGES
Аннотация
The article deals with the contemporary problems of research of relative syntagma in the linguistics of the Kazakh linguistic schools, English languages and also the condition and prospects of the Russian English, exploring the paradigmatic changes in the theory and practice of syntagmatics, put scientific objectives in the overall context of the introduction of the scientific aspects of combinatorial studies of linguistics, such an approach will serve as a convergence of linguistic practices of European and Kazakh languages. At the same time the differential aspects are determined in the theories of syntagmatics that is specific to Kazakh, thus built a new language dialogue that promotes the conservation of the national aspects of the language and finding equivalents, facilitating modern communicative dynamics of communication.
Автор
G. O. Berkinbayeva , N. А. Ilyassovа
DOI
https://doi.org/10.48081/GCIW9170
Ключевые слова
semantics, stylistics, syntagma, syntax, communication, paradigmatics, syntagmatic relations.
Год
2020
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ШЫҒЫС ӘДЕБИЕТІ МЕН МӘШҺҮР ЖҮСІП КӨПЕЙҰЛЫ ШЫҒАРМАЛАРЫНДАҒЫ СЮЖЕТ ТӨРКІНДЕСТІГІ
Аннотация
Әлемдік мәні бар Шығыс әдебиетінің қазақ әдебиетіне тигізген әсері орасан зор. Біздің әдебиетіміз үшін араб, парсы және түрік руханияты нәр алған кең арна іспеттес. Шығыс пен қазақ әдебиеті арасындағы байланыстың тамыры тереңде жатыр. Мақалада шығыс әдебиетіндегі мол мұраның қазақ әдебиетінде, оның ішінде ақын Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы шығармаларының сюжетінде, яғни фабуласында орын алған сабақтастықты, шығарма сюжетінің бастау көздерін іздегенде, алдымен бүкіл әлем әдебиетіне ортақ, яғни неғұрлым кең тараған аңыздық үлгілер қарастырылады. Зерттеуде шығыс аңыздарының Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы шығармаларындағы сюжет төркіндестігі мәселесі қозғалады.
Автор
Г. К. Жусупова, Е. К. Жусупов, З. Е. Қуандық
DOI
https://doi.org/10.48081/SJDH7364
Ключевые слова
сюжет, өлең, аңыз, Құран, шығыс әдебиеті, қазақ әдебиеті
Год
2020
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ҒАЛЫМ С. ҚАСҚАБАСОВТЫҢ ҚАЗАҚ МИФІ ТУРАЛЫ ЗЕРТТЕУЛЕРІ
Аннотация
Мақалада қазақ фольклортануындағы мифтер туралы зерттеулер ғалым С. Қасқабасов есімімен тығыз байланысты екендігіне назар аударылады. Ғалымның қазақ мифтері мен әлемдік мифология байланысы, қоғамдық қатынастардың әсері, дамуы туралы ойлары талданады. Зерттеулердегі қоғам дамуы мен өзгерістеріне қарай жіктелістер, соған қарай оқиғалардың алынуы, кейіпкерлердің бейнеленуі туралы ойлары негізге алынады. Әлемдік мифтің пайда болуы мен қазақ мифінің пайда болуындағы ерекшеліктер, мифті жасаған орта, мифтік сана, ұғым туралы түсініктер беріледі. Сонымен бірге С. Қасқабасовтың зерттеулеріндегі мифтің жанрлық сипаттарының өзгешелік себептері де анықталады. Қазақ мифтеріндегі құбылушылық пен оның себеп-салдарлары туралы айтылады. Типологиялық жағынан қазақ мифтерінің архаикалық белгілерін С. Қасқабасов ойлары арқылы түйіндейді. Мифті жасаған ортаның – қазақ мифтерінің белгілері ғалым тұжырымдары арқылы ашылады. Мифтің басты белгісі абстарктілі ойдағы құбылыушылықтың негіздеріне талдау берілген.
Автор
У. Гурсу, Г. К. Шахажанова
DOI
https://doi.org/10.48081/IHGW1924
Ключевые слова
фольклор, миф, мұра, ұғым.
Год
2020
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ӘҢГІМЕ ЖАНРЫ МӘТІНІНІҢ БАСТАПҚЫ ЖӘНЕ СОҢҒЫ СӨЙЛЕМДЕРІНДЕГІ БЕЙНЕЛЕУШІ ҚҰРАЛДАР
Аннотация
Мақалада әңгіме жанры мәтінінің бейнелі-мәнерлі құрылған бастапқы және соңғы сөйлемдердерінде қолданылған көріктеу амалдары өмір шындығынан алынатыны, адамның психологиялық ахуалын оқырманға бейнелі жеткізуде айрықша қызмет атқаратындығы қарастырылады. Көркем айшықтардың бастапқы және соңғы сөйлемдердегі стилистикалық, семантикалық қызметтері оқырман назарын бірден аударатындықтан, әңгіме семантикасын түсінуге бағдар бере алатын сипаты сараланған. Бастапқы және соңғы сөйлемдерде тіл көркемдігін арттыратын, автордың ойы мен сезімін нәзік иірімдермен жеткізетін бейнелеуші құрал ретінде эпитеттер мен кейіптеулер кеңінен қолданылатыны нақты мысалдар арқылы талданған.
Автор
М. Қ. Жүнісова, Б. М. Айтбаева, А. Ж. Саяжанова
DOI
https://doi.org/10.48081/TUHT2719
Ключевые слова
бастапқы сөйлемдер, соңғы сөйлемдер, эпитет, кейіптеу, стилистика, семантика.
Год
2020
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ИСЛАМ ДӘУІРІ ӘДЕБИЕТІНДЕГІ АДАМ МӘСЕЛЕСІ
Аннотация
Берілген мақалада авторлар тарапынан ислам дәуірі әдебиетіндегі адам мәселесін қарастыру және әдебиеттің негізгі және өзекті тақырыбы ретінде адам мәселесінің даму жолдарын талдау міндеті қойылған. Мақала авторлары нақты мысалдар негізінде әрбір жеке тарихи кезеңде әдебиет пен өнерде адам концепциясы өзгеретінін және әрбір дәуірдің адам туралы өз тұжырымдамасы бар екенін дәлелдейді. Адам өмірінің мағынасын, оның рухани-адамгершілік жетілуін және қоршаған әлемге қарым- қатынасын түсінуді ашатын ислам дәуірі әдебиетінің негізгі ескерткіштерін зерттеуге ерекше көңіл бөлінеді. Нәтижесінде қарастырылатын кезеңнің әртүрлі шығармаларын талдау негізінде адам тұлғасын рухани жетілдіру ісіндегі, сондай-ақ оның қоғаммен өзара қарым-қатынасындағы әртүрлі кезеңдер анықталды.
Автор
А. Әбдірасілова, Ж. А. Рустемова
DOI
https://doi.org/10.48081/YUJP1494
Ключевые слова
өмірлік ұстаным, өмір мәні, имандылық, дүниетаным, шынайы сенім, шыдамдылық, әділдік, адам тұлғасы.
Год
2020
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ХАКІМ АБАЙ ҒАҚЛИЯСЫ ХАҚЫНДА
Аннотация
Абайдың «Қара сөздері» – терең пәлсапалық, этикалық, эстетикалық, философиялық және психологиялық ойларға толы, тіршілік түйткілдерін дәл болжай білген құнды мұра. Абай қара сөздерінің басты тақырыбы – адам, жеке тұлға, ал басты мақсаты – адам тәрбиесі, оның өмірдегі адамгершілік қасиетінің қызмет жасау кеңістігі. Адам болғанда да, адамдар үшін еңбек ететін, жан-жақты жетілген адам. Абайша айтқанда, «толық адам». Ол «нағыз адам», «толық адам» қандай болу керек деген сұраққа жауап іздейді, әрі өзінің қара сөздерінде соған жауап береді. Ол адамды жан-жақты қарастырып, мінезін, өзін-өзі тануын, адамды жат қылықтардан аулақ болуға шақырып, жоғары сезімдерге: махаббат пен парыз, борыш сезімдеріне тәрбиелейді. біздің рухани мәдениетімізді жетілдіруге, әрбір адамның бақытты болуға ұмтылу қозғалысы болуы тиіс. Ал рухани мәдениетімізді тек әдебиет ғана жетілдіре алады. Осы тұрғыдан сөз өнері – әдебиет рухани құндылықтардың негізін қалаушы бола алады және қазақ үшін рухани құндылықтардың символы – Ұлы хакім Абай болмақ. Мақалада Абай қара сөздерінің жазылу тарихы мен мазмұны, мақсаты, көлемі, жазылу стиліне хронологиялық және көркемдік талдау жасалынады.
Автор
А. Ф. Зейнулина, А. Т. Ибраева
DOI
https://doi.org/10.48081/UZXY5841
Ключевые слова
ғақлия, қара сөз, адамтану, түпнұсқа, ақындық мектеп, нақыл сөз, көркемдік шешім.
Год
2020
Номер
Выпуск 3
Посмотреть статью Посмотреть журнал