Бұл мақалада мүшеленбейтін сөйлемдердің ешқандай түріне (атаулы, генитив, вокативті, одағайлы, модаль сөзді сөйлемдерге) келіңкіремейтін, құрамы бір немесе одан да көп сөзден тұратын, бірақ өз ішінде мүшеге жіктелмейтін, біртұтас мағына беретін құрылымдар қарастырылады. Коммуникемдер функционалды-семантикалық жағынан топтастырылып, әрқайсысына тілдік деректер беріліп, беретін мағыналары анықталды. Соңында коммуникемдерге анықтама келтіріліп, өзіндік ерекшеліктері анықталды. Отандық және шетелдік білікті ғалымдардың ұсынған материалдарына сүйене отырып, зерттеуде салыстыру, аудару, түйіндеу, жіктеу әдістері қолданылады

https://doi.org/10.48081/VJYA9076

2021

Выпуск 2

Қазақ әдебиеттану ғылымында ақын, ғұлама, Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының мұрасының алар орны ерекше. Ұзақ жылдар бойы ақынға «діншіл», «ұлтшыл» атты негізсіз айыптаулар тағылып, ақын шығармаларын зерттеп, зерделеуге тиым салынды. Тек тәуелсіздік алғаннан кейін ғана, ақын мұрасы халықпен қайта қауышты. Мақалада, Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының мол мұрасын, қолжазбаларын осы күнге дейін жетуіне, сақталуына мол үлесін қосқан ұстаз, Мәшһүр Жүсіптің кенже ұлы Мұхаммед Фазыл Жұсіпұлының ғұмыры мен атқарған еңбегі туралы айтылады. Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының көзі тірі кезінде ақынның өз мектебі қалыптаса бастады. Осы мектептің көрнекті өкілі Мұхаммед Фазыл Жұсіпұлының «Мәшһүртану» ғылымына қосқан үлесін көрсету

https://doi.org/10.48081/KBYY5579

2021

Выпуск 2

Диминутивті семантикалық және морфологиялық категория ретінде зерттеулердің көптігіне қарамастан, жұмыстың көп бөлігі осы категорияның зат есімдердегі түрін зерттеу негізінде жүргізілді. Бұл мақалада әртүрлі құрылымдық тілдердегі диминутивті адъективтердің морфологиялық ерекшеліктері қарастырылады. Әр түрлі құрылымдық тілдерді салыстыру кезінде морфологиялық және ономасиологиялық тәсілдердің үйлесімі қолданылды, яғни контекстегі диминутивті мағына да, морфологиялық формалар да ескерілді, бұл ағылшын, қазақ және орыс тілдері сияқты тілдерді салыстыру кезінде диминутивті адъективтердің ерекшеліктерін неғұрлым толық сипаттайды. Кейбір тілдерде (мысалы, орыс тілінде) диминутивті мағынаны беру үшін сын есім жұрнақтарының бекітілген жүйесі бар. Әйтсе де, қатаң модельдері жоқ басқа тілдердің өзі де морфологиялық деңгейде диминутивтіліктің реңктерін көрсете алады. Белгілі бір сөзжасамдық процестің жеке тілде болмауы оның типологиялық ерекшеліктеріне байланысты

https://doi.org/10.48081/YGFO9689

2021

Выпуск 2

Мақалада К. Юнг анықтаған Эго немесе европаша Self, яғни Өздік (Самость) архетипінің Абай шығармаларындағы айқындалу ерекшелігі қарастырылған. К. Юнг поэзияда ақындардың ерекшелігін, өмірге, жалпы әлемге танытатын өзіндік «менін», ақынның Эгосы деп атаған болатын. Әрбір ақынның эгосы оның шығармаларында белгілі бір символмен, кескінмен анықталатынын атап көрсеткен болатын. Абай шығармаларында ақынның «мені» жүрек архетипі арқылы танылатыны, оның өлеңдерін талдау арқылы зерттелді. Абайдың көптеген өлеңдеріндегі «Жүрек» және «Көңіл» архетиптері қазақ әдебиетіндегі ақынның Эгосын айқындайды. «Жүрек» архетипі «Жүректе қайрат болмаса», «Ауру жүрек ақырын соғады жай», «Жүрегім нені сезесің», т.б. өлеңдерінде өзіндік мотивке ие болып, ақынның тылсым сыры мен жан-дүниесін жарқырата танытты. Жүрек архетипі адамзат жаралғаннан бері, сонау есте жоқ ескі заманнан бүкіл әлем халықтарында биологиялық, философиялық, тілдік концептіге ие болып келеді. Ал қазақ поэзиясында жүректі көркем шығарманың идеясына, сюжетіне, образға, символға айналдырған – Абай. Ақын қазақ әдебиетінде жүрек мифологемасын, мифопоэтикасын жасады деп батыл айта аламыз. Қазақ поэзиясында Абайдың жасаған жүрек образы күллі қазақтың жүрегін бейнелейді

https://doi.org/10.48081/EDPA8589

2021

Выпуск 2

Мақалада Шығыс әдебиетінің қазақ әдебиетіне тигізген әсері орасан зор екендігі айтылады. Біздің әдебиетіміз үшін араб, парсы және түрік руханияты нәр алған кең арна іспеттес. Шығыс әдебиетіндегі Мұхаммед пайғамбар бейнесі қазақ әдебиетіндегі белгілі ақын, фольклоршы Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының шығармаларымен үндес келеді. Шығыс ақындары Низами, Қ. А. Иассауи, Ж. Баласағұн, т.б. жырлры мен М. Ж. Көпейұлының «Жер мен көк», «Хаятбақшы» дастандарындағы ұқсастықтары баяндалады. Жалпы шығыс әдебиетінде дәстүр боп қалыптасқан нәзира үлгісі пайғамбарымыз Мұхаммед бейнесін жырлауда қазақ ақындары кеңінен пайдаланған. Сол нәзира дәстүрін дамытып, өзіндік арна қалыптастырған Мәшһүр Жүсіп шығармаларынан айқын аңғарамыз.

https://doi.org/10.48081/TVGR8732

2021

Выпуск 2

Ағылшын тілін оқыту барысында әдебиеттің мәдениет, әдет-ғұрып пен салт-дәстүрді игеру жолында алатын орны ерекше. Осы орайда, қазақ әдебиетінің баға жетпес қазынасы болып табылатын Абайдың қарасөздері – оқушылардың қабылдау, пікір алмасу, пайымдау мен сыни ойлауын арттырудағы таптырмас құрал. Оқытудың тиімді жүзеге асуы үшін арнайы әдістерді қолдану аса маңызды. Кез келген шет тілін оқытуда әдебиеттерді қолданудағы белсенді тәсілдердің негізі ретінде синквейн әдісі қолданылады. Ол ақпаратты жинақтау, күрделі идеяларды, сезімдер мен ой түйіндерін аз сөзбен білдіру қабілетін дамытуға мүмкіндік береді. Мақалада халқымыздың ұлы ойшылы, философ, ақын Абай Құнанбайұлының қарасөздерінің ағылшын тіліндегі нұсқасын қазақтілді емес мектептерде оқытуда синквейн әдісін қолданудың тиімділігі қарастырылады.

https://doi.org/10.48081/GPZU5731

2021

Выпуск 2

Статья посвящена исследованию вопросов о выделении особенностей обучения студентов-филологов методике преподаваниях русского языка в контексте обновленного содержания образования Республики Казахстан. Автор представила основные подходы по формированию профессиональной коммуникационной компетенции студентов филологических специальностей. Чувакин А. А. характеризует современную филологию такой совокупностью объектов, которой в современной науке не занимается ни одна другая область. К ним относятся, виды профессиональной деятельности по Десяевой Н. Д., компетентностный, системно- деятельностный подходы, когнитивные тактики, развитие интегративных умений, сопоставление языковых единиц в процессе знакомства с орфографическими понятиями, обучение методическому приему сравнения. Отличительной особенностью обучения студентов-филологов Актюбинского регионального государственного университета им. К. Жубанова, а также содержание государственного стандарта высшего образования, контекста обновленного школьного образования РК является системно-деятельностный подход, который нацеливает на развитие профессиональной личности, овладение системой метапредметных знаний, умений и навыков в процессе интенсивной профессионально-учебной деятельности. Обучение методике русского языка в контексте содержания обновленного образования РК предусматривает формирования у студентов интегративных умений, установления межпредметных связей лингвистических и методических дисциплин на примере дисциплин «Современный русский язык» и «Методика обучения русскому языку». Оба курса имеют совпадающий объект изучения – язык и речь. Они обладают тесными межпредметными связями, которые дают возможность систематизировать знания и обобщать умения и навыки студентам по смежным учебным дисциплинам; дополняют и переводят один и тот же учебный материал в рамки своего научного поля.

https://doi.org/10.48081/TTTC6541

2021

Выпуск 2

Мақалада әлем бойынша «Жырау» мен «Жыршы» ұғымының тарихына зерттеушілердің ғылыми ой пікірі негізінде талдау жасалды. Авторлар «Жырау» мен «Жыршы» ұғымына тек нақтылы фактілер келтіріліп, нақтылы теориялық дәлелдер берді. Зерттеу негізгі тұжырымдарын алдағы зерттеулерде теориялық дәйек ретінде қолдануға болады. Сондай-ақ филолог ғалымдар ізденістеріне жаңа деректік пайдаға асатын зертханалық нәтижелер де бар. Қазақ әдебиеті тарихында өзіндік орны бар, шығармаларының тәлім- тәрбиелік маңызы зор жыраулар поэзиясына арналған. Өзіндік тарихы ХV ғасырдан – қазақ халқының жеке хандық болып құрылған кезінен басталып төл әдебиетіміздің түп қазығы саналатын, толғаулары ауызша тараған жыраулардың шығармаларын жинақтау ХХ ғасырдың басынан бастап қолға алына бастаған болатын. Сондықтан да жыраулар мен жыршылардың тарихи ұғымын ауыз әдебиеті мен жазба әдебиетінің арасындағы көпір ретінде қарастырамыз

https://doi.org/10.48081/QPYF9001

2021

Выпуск 2

Статья посвящена изучению словосочетаний в лирическом произведении. Материалом исследования служит художественный контекст Павла Васильева, поэта Павлодарского Прииртышья. Проведен лингвистический анализ различных по структуре словосочетаний в произведениях рассматриваемого автора, выявленыособенности межсловных семантических отношений в простых и в сложных словосочетаниях. Установлено, что автор использует в своих произведениях не только традиционные двухкомпонентные словосочетания, но и редко встречающиеся в лирических произведениях трехкомпонентные словосочетания. Появление в исследуемом авторском лирическом контексте трехкомпонентных (трехчленных) словосочетаний обусловлено тем, что в некоторых случаях сочетание двух существительных, образующих простое словосочетание, не дает полнокровного смысла для его понимания, поэтому автор расширяет эту структуру, добавляя имя прилагательное, поясняющее и уточняющее смысл всего простого словосочетания.

https://doi.org/10.48081/DLFG6858

2021

Выпуск 2

В последние годы большой интерес привлекает интернет коммуникация. Многие начали увлекаться чтением интернет- комментариев, большинство онлайн читателей интересуются чтением казахстанских политических текстов и комментариев к ним. Анонимность комментатора, позволяет ему в полной мере показать и расскрыть свой лингвоперсонологический подход к читаемому тексту. Целью данной работы является изучение лингвоперсонологического подхода на примере казахстанского политического дискурса, а также имеет большое значение для решения многих проблем лингвистики, а именно: формирования языка, его происхождения, мотивации языкового знака, характера связи между понятием и словом. Дискурс имеет как повседневное использование, так и более техническое использование. Результаты обобщенного анализа служат основой для углубления таких исследований и распространения их на другие языки. Проведенное исследование интернет-комментарий вносит определенный вклад в общую теорию современной лингвистики, практическую лексикографию. Оценка различных подходов к дискурсу также продвигает эту область вперед методологически. Исследование показывает, что известные дискурсивные центры организуют сетевую публику для проведения опроса. Реагируя на социокультурный поворот литературы, это исследование обосновывает теоретизацию политических связей с общественностью на практике.

https://doi.org/10.48081/YLMU3748

2021

Выпуск 1