This insightful article provides a thorough exploration of the profound impact of folk tales on J.K. Rowling's iconic Harry Potter series. It meticulously examines how elements such as mythical creatures, thematic motifs, magical spells, and narrative structures contribute to the rich tapestry of the wizarding world depicted in the books. By delving into the cultural and linguistic intricacies woven throughout the series, the article underscores their crucial role in enhancing the immersive experience for readers. Moreover, it analyzes Rowling's adept incorporation of folklore and mythology, highlighting how these elements foster inclusivity and resonate with readers by tapping into a shared cultural heritage. Through a comprehensive examination of folklore's significance in literature, this study sheds light on the enduring popularity and cultural impact of the Harry Potter series, offering valuable insights into its universal appeal and lasting legacy in contemporary storytelling and cultural discourse.

https://doi.org/10.48081/DFTW1931

2025

Выпуск 2

Мақалада Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы әскери тұтқындағы қазақ қаламгерлерінің шығармашылығы қарастырылады. Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы қазақ қалам қайраткерлігі майдан тұтқынындағы Қарыс Қанатбай (Қанатбаев), Мәжит Айтбаев, Мәулікеш Қайболдин (Мәулекеш Қайбалды), Хамза Абдуллин, Дәулет Тағыберлі, Әли Асқар, Мәжит Аяпбеков, Хакім Тыныбеков, Ғайпен Бейісұлы, Жәкебай Бапыш, Әйткеш Толғанбаев сынды дарындар шығармашылығымен көркемдік-эстетикалық, тақырыптық-иделық жүйеде жаңаша мазмұн, өзекті сипат алуының саяси-қоғамдық негіздері соны көзқараста байыпталады. Мақалада олардың жат елдің әскери тұтқында, соның ішінде Түркістан легионында жүріп Қазақстанға деген сағыныштарымен советтік коммунистік саясаттың ұлттық еркіндік пен азаттық идеяларын қыспаққа алуының зардаптарын, ұлт зиялыларын сталиндік репрессияға ұшыратудағы қылмысын әшкерлеуге, сынауға күш салудағы қайсарлықтары жаңаша танымда бағаланады. Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы қазақ қалам қайраткерлігі тоталитарлық жүйеге қарсы күресінде жаңа әдеби мазмұнмен толыға түскені айқындалады. Қалам қайраткерлері шығармашылығындағы басты тақырып өзегі ұлт әдебиеті мен мәдениеті, адам тағдыры, адамзаттық құндылықтар болғаны екшеледі. Сонымен қатар тоталитарлық жүйедегі саяси репрессиялар Екінші дүниежүзілік соғыс жылдары да толастамағаны, соғыс тұтқынында болған майдангер қаламгерлер, өнер тұлғалары түрмеге тоғытылып, ұзақ жылдарға бас бостандықтарынан айрылғаны көрсетіледі. Советтік жазалау қысымынан бой тасалап, эмиграцияға кеткен өнер тұлғаларының аса күрделі де трагедиялы тағдыр-талайы айтылады.

https://doi.org/10.48081/HARX2450

2025

Выпуск 2

The article discusses an innovative system for teaching fairy tales, an illustrated form of folk prose, which is considered a spiritual component of national culture. In the process of forming the spiritual and moral qualities of a person, the educational and aesthetic function of fairy tales is noted. The research work examines the role of digital technologies in the modern educational space and the scientific work of domestic and foreign scientists on digital technologies, and also systematizes the analysis based on the data provided. The effectiveness and problems of using digital technologies in education are highlighted, and the possibilities of teaching samples of folklore prose through artificial intelligence are considered.The advantages and disadvantages of using artificial intelligence in teaching practice are discussed. The presentation of this digital educational resource in the animation of Kazakh fairy tales is depicted, the impact on students while studying the material is determined. During the study, a survey of teachers of the Kazakh language and literature in secondary educational schools was conducted and the result of the level of digital competence in the pedagogical implementation of the innovation process was statistically analyzed. The article shows the effectiveness of teaching Kazakh fairy tales using artificial intelligence in the context of digitalization of the educational process.

https://doi.org/10.48081/TBMD2884

2025

Выпуск 2

Мақала теледискурстағы балалар тілінің қазақы орфоэпиялық заңдылықтарға сүйене отырып, айтылу деңгейін қарастыруға арналды. Балалар тілінің орфоэпиялық нормаға сәйкестігін зерттеуде ҚР Тіл туралы Заңына, емле ережелері мен орфоэпиялық заңдылықтарға сүйену қажеттігі айтылды. Сөз мәдениеті, әдеби тіл нормасының теориялық және тәжірибелік мәселелері қарастырылған зерттеулерге жан-жақты әдеби шолу жасалды. Жасалған әдеби шолулардан жалпы теледидар тілі жайлы зерттеулер болғанмен, балалар телебағдарламаларының дискурсы, әдеби тіл нормасына сәйкестігі немесе сәйкес еместігі туралы зерттеулер жоқ екендігі байқалды. Сондықтан мақалада теледидар бағдарламаларындағы балалар тілін зерттеудің өзектілігі жоғары екендігі көрсетілген. «Balapan» телеарнасындағы танымдық, зияткерлік, оқу, ойын-сауық, ақпараттық, танымдық бағдарламаларға қатысқан балалар тілі зерттеу нысаны болды. Телебағдарлама тілінің просодикалық, риторикалық ерекшелігін түсіну үшін, сондай-ақ бала тілінің лексикалық, морфологиялық, синтаксистік, орфоэпиялық заңдылығын, акустикасы мен артикуляциясын сақтау үшін талдаулар жүргізіліп, көрсетілді. Орфоэпиялық нормаға сәйкестігі//сәйкес еместігі, дыбысталу қарқыны Speech Analyzer әдісінің көмегімен айқындалып, нәтижесінде телекоммуникаторлардың көтеріңкі және төменгі дыбыстау қарқынының сегменттері сурет арқылы берілді. Сегменттердің акустика-артикуляциялық тұрғыдан өзгерісі ұлттық тілдің сипатына әсер ететіндігі айтылған. Перлокутивті қызметке ие тілдік бірліктердің орфоэпиялық сипаттамасы жасалып, талданды.

https://doi.org/10.48081/IVQM3057

2025

Выпуск 2

This article is devoted to the description of speech stereotypes of vocatives and appeals in different structural languages based on the material of English, Kazakh and Russian languages, taking into account their national and cultural characteristics. The relevance of the study of this work is determined by the need to study speech stereotypes of vocatives and appeals for modern communicative linguistics in order to identify the national specifics of the considered speech units in different structural languages, the importance of studying the communicative-pragmatic aspect of vocative statements, as well as the insufficient study of this type of speech acts in a comparative aspect on the material of English, Kazakh and Russian languages. In this article, for the first time, a comparative analysis of speech stereotypes of vocatives and appeals was carried out, their linguoculturological features of functioning in the dialogical texts of fiction were revealed, it was concluded that vocatives and appeals based on material from different structural languages reflect both universal features and national-cultural features of communication, which makes it possible to identify the features of the mentality of the compared ethnic groups and linguoculturological features of the functioning of these linguistic elements. The study of the structure of vocatives and appeals allows us to identify the schemes underlying the formulation of speech expressions, as well as their socio-cultural connotations.

https://doi.org/10.48081/LLXL7709

2025

Выпуск 2

Мақалада таңбалар сипаттамасындағы аксиологиялық коннотациялардың құрылымы мен мағынасының зерттелуі қарастырылады. Мақсаты - қазіргі таңда аксиологияның назарын аударатын құндылықтар түрлерін зерделеу. Мақаланың ғылыми маңыздылығы аксиологиялық коннотациялардың қолданысы, заттың номинативті мағынасының ашылуы және ғылыми таным құндылықтары арқылы моральдық құндылықтар, құқықтық құндылықтар, адамзат тарихы мен әлеуметтік құндылықтар мағынасын ашып зерттеу боп табылады. Зерттеуде аксиологиялық коннотациялардың жалпы тіл біліміндегі зерттелу тарихы толық жан-жақты да баяндалады. Сонымен қатар қазіргі тіл біліміндегі бірқатар лингвистиканың аясында қолданылатын салыстырмалы, салғастармалы зерттеу тәсілдері арқылы мысалдар алынып талданады. Басқа халықтың сипаттамалары ретінде басқа ұлттың мәдениеті туралы идеяларына қатысты маңыздылығы сөз болады. Қазіргі жаңа бағыттағы зерттеу әдістері этнолингвистика, лингвомәдениеттану, эколингвистика, әлеуметтік дискурс, саяси лингвистика, лингвокриминалистика, теолингвистика және т.б. салалары туралы ғалымдардың тұжырымдары сұрыпталып, сипатталады. Коннотация нақты лингвистика мен экстралингвистика аясында тығыз байланыста қарастырылады.. Мақаланың практикалық маңыздылығы оның мазмұны, негізгі тұжырымдары аксиологиялық стереотиптердің әлемдегі және қоғамдағы жағдайға байланысты өзгеретіндігі анықталды. Лингвистикалық аксиологияның объектісіндегі зерттеулер талдану барысында танымдық процестердің және оларға сәйкес ережелерінің ажырамас бөлігі, эксперименттік психология адамдардың коннотациялық танымы негізінде талданады. Олардың өмір сүру ұзақтығы, қоғамның жалпы тұрақтылығы белгілі бір бейнелерге байланысты тарихи шындыққа тән практикалық тұрғыдан талданады. Аксиологиялық зерттеудің міндетіндегі тілдік бірліктің құндылық компонентттері сөз болады және қазіргі тіл білімінің өзекті зерттеу объектілері екеніне баса назар аударылады.

https://doi.org/10.48081/INOI9172

2025

Выпуск 2

В статье рассматривается социально-востребованный жанр интернет-коммуникации – дискурс официального сайта университета. Предпринятый анализ направлен на выявление метафоры пути в репрезентации образовательного процесса. В фокусе исследовательского внимания помещены качественные характеристики процесса и его участников, намеренно выделенные метафорой. Метафорическая репрезентация проявляет дискурсивное воплощение современных тенденций в сфере образования. Исследование проводится на материале текстов, размещенных на официальных сайтах зарубежных вузов (с 1 по 50 место рейтинга QS World University Rankings 2023). Методология анализа сформирована на основе концепции преднамеренной метафоры Г. Стейна. Использованы методы компонентного и концептуального анализа. Сближение концептуальных сфер ОБРАЗОВАНИЕ как сферы-цели и ПУТЬ как сферы-источника является следствием универсальной для человеческого мышления модели ДЕЙСТВИЕ – ДВИЖЕНИЕ. Однако, метафоры в текстах сайтов намеренно акцентируют ряд характеристик. Систематизация речевых средств позволяет утверждать о том, что метафорическая модель ОБРАЗОВАНИЕ – ПУТЬ развивает в дискурсе университетского сайта следующие проекции: ОБРАЗОВАНИЕ – НАЧАЛО ПУТИ, ОБРАЗОВАНИЕ – ПРЕОДОЛЕНИЕ ГРАНИЦ, УЧАСТНИКИ ОБРАЗОВАНИЯ – ПЕРВОПРОХОДЦЫ. Образовательный процесс репрезентируется на веб-страницах зарубежного вуза как интересное путешествие, полное открытий. Преднамеренные метафоры приписывают образованию динамические свойства, акцентируют продолжительность и необходимость усилий. Студенты представлены активными агентами образовательного процесса, они стремятся к открытиям и готовы преодолевать границы дисциплин. Преподаватели репрезентируются агентами «предоставления возможностей», т.е. теми, кто способствуют путешествию к новым знаниям.

https://doi.org/10.48081/EERT8101

2025

Выпуск 2

В данной статье рассматриваются отличительные особенности архетипов Героя и Трикстера, воплощенных в литературных персонажах английских народных сказок. Эти архетипы являются одними из центральных архетипов в системе К. Юнга, швейцарского психотерапевта, автора теории архетипов. Цель данной статьи – произвести сравнительный анализ этих архетипов, различий в их поведении, способах достижения целей и подтвердить гипотезу об их противоположностях. В работе представлены отрывки и примеры из таких народных сказок, как: “Jack and the Beanstalk”, “The Adventures of Jack the Giant-Killer”, “Childe Rowland”, “Red Ettin”. В статье представлены некоторые характеристики персонажей, такие, как: способ преодоления препятствий, взаимодействие с другими сказочными персонажами, а также сравнивается поведение сказочных героев, представляющих данные архетипы. Использование комплексного подхода, сочетающего контекстуальный, архетипический и лингвокультурный анализ, позволило авторам прийти к выводу, что путь Культурного Героя всегда связан с принятием на себя ответственности за других, стремлением к спасению, а его цель достигается честным путем в результате борьбы и смелых действий. Путь Трикстера – это зачастую просто путешествие, поиск богатства или славы, а зачастую и уклонение от ответственности, достижение цели хитростью. Таким образом, можно выдвинуть гипотезу о противопоставлении этих двух архетипов «Культурный Герой» и «Трикстер», поскольку их поведенческие характеристики противоположны, конечная цель достигается разными методами. На теоретическом уровне даются важные сведения об архетипических персонажах в структуре английских народных сказок с точки зрения сравнительного анализа. Практическая значимость исследования определяется возможностью использования его основных положений и результатов в общем языкознании, общей и специальной лексикологии, лингвокультурологии, лингвофольклористике.

https://doi.org/10.48081/MYMM5962

2025

Выпуск 2

This article examines the nature of the development of computer science terminology, focusing on its use in the fields of computer science, social sciences, and arts and humanities. The Scopus database was used as the main material for the study. Using the capabilities of this international database, an in-depth analysis was conducted. An analysis of 118 publications in the Scopus database from 1978 to 2024 showed a dynamic expansion of the terminology of this field. The publications included in the sample were carefully studied. The article focuses on the first published research work and the most cited articles in this field. The countries that submitted the most research publications were also analyzed. The discussion section presents the main results of the study, including important trends in the creation of technical term lists, the difficulties of terminological ambiguity, and the impact of interdisciplinary collaboration on the lexicon. The conclusion section emphasizes the importance of continuing research and developing adapted educational resources, as this is necessary to keep up with the rapid development of computer science terminology.

https://doi.org/10.48081/EAKO8148

2025

Выпуск 2

Бұл мақала 2023-2025 жылдарға арналған ғылыми жобалар конкурсында «Әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар» басым бағыты бойынша АP 19574645 «Қазіргі қазақ айтысының типологиясы мен поэтикасы» тақырыбындағы жоба аясында жазылды. Мақалада қазіргі ақындардың бірі, Қарағандылық суырыпсалма ақын Аманжол Әлтаевтың айтыстары зерделенеді. Ақынның Серікзат Дүйсенғазымен, Әселхан Қалыбековамен, Ермек Жұматаевпен, Ақмарал Леубаевамен айтыстары негізге алынады. Ақынның жұп болған айтыскерлерімен сөз додаға түскен сәттегі ұтымды ойлары мен сөз қолданыстары, тарихи-әлеуметтік, қоғамдық, саяси, әдеби мәселелерге байланысты өміршең тақырыптарды негізгі нысанға ала отырып, кейінгі жастардың тәлім-тәрбиесіне, отбасы құндылықтарын қастерлеп, жас ұрпақтың тарих пен әдебиетті сабақтастықта танып, ұлттық болмысты айырылмауды үндеген айтыс мәтіндеріндегі қастерлі ойлары сараланады. Қазақ салт-дәстүрлері мен жөн-жоралғыларын қайта жаңғыртып, айтыстарында тәлім-тәрбиеге көңіл аудартады. Ақынның айтыстарындағы этнографизмдердің қолданысы талданады.

https://doi.org/10.48081/MJGD7391

2025

Выпуск 2